Bobingen’den Çan’a Kıymayın Doğaya İnsana

Çanlı bir ailenin Almanya’nın Bobingen şehrinde doğup büyüyen bir ferdiyim.

Almanya’nın güneyinde Münih ve Augsburg yakınlarında mütevazı bir kasaba iken 1960’lı yıllarda bir Alman sanayi devinin kurduğu sentetik iplik fabrikasıyla büyüyüp gelişen Bobingen, bugün 20.000’den fazla nüfusuyla müreffeh bir Alman kasabası. Çan’ımız da, benzer tarihlerde kurulan seramik fabrikalarıyla ve sonrasında kömür madenciliği ve termik santralleriyle gelişip büyüyen, Çanakkale’nin ülke ekonomisine en fazla katkı veren ikinci ilçesi konumunda. Bobingen, tarım, orman ve hayvancılık alanında da Bavyera eyaletinin en verimli bölgelerinden biri. Canımız Çan’ımız da Bobingen gibi tarımı, hayvancılığı ve ormanlarıyla önemli bir ilçemiz.

Merhum babamın 1962 yılında Bobingen’e yerleşen ilk Türk işçisi olmasıyla birlikte, babamın ön ayak olmasıyla başta kendi sülalemden olmak üzere Çanlı pek çok hemşerimiz yıllar içinde Bobingen’de yerleştiler.

Bobingen’in ortasından/hemen yanından Kocabaş Çayı benzeri bir ırmak akıyor. Çan ve Bobingen aslında birbirlerine pek çok açıdan benzeyen ekonomik, sosyal ve coğrafi özelliklere sahip iki ilçe.

Çok fazla ayrıntıya girmeden birbirine benzeyen bu iki şehrin en temel farklılıklarına değinelim ki, www.canak-kale.com’daki bu ilkyazımıza neden böyle bir kıyaslama ile başladığımızı da anlatmış olalım:

Bobingen her şeyden önce, Almanya’daki tüm yerleşim alanları gibi, bir demiryolu şehri ve kasabaya ulaşan demiryolunun tarihi nerdeyse 150 yıl öncesine dayanıyor. Fabrikalarda üretilen ürünler de büyükşehirlere ve limanlara bu demiryolları ile dağılıyor.

Bobingen’de karda kışta, sıcakta yağmurda herkes bisikletle seyahat ediyor ve demiryolu istasyonunun önünde günün her saatinde yüzlerce bisikletin park edilebildiği bir bisiklet parkı var. Şehrin tüm ama arterlerinde bisiklet yolu var.

Bobingen’de hiç yüksek bina yok ve yatay bir mimari var. O nedenle daha az nüfusa sahip olmasına rağmen Çan’ın iki katı bir yerleşim alanına sahip. Nerdeyse her evin otoparkı olduğundan, Çan çarşı içindekine benzer bir trafik ve otopark sorunu yok.
Bobingen Irmağı’nın içilebilecek derecedeki temiz suyu ve çevresi o kadar cazip ki, ırmak kenarında yürüyüş ve spor yapanlara ırmaktaki balıklar ve kuşlar eşlik ediyor. Irmaktan balık ve kuş avlamanıza asla izin verilmiyor.

Bobingen ve çevresindeki ormanlarda o kadar çok yabani hayvan var ki, yol boyu en çok dikkat çeken tabelalar, “geyik çıkabilir, ayı çıkabilir” tabelaları. Hiç de şaka değil, orman yakınlarında aracınızla seyahat ederken sık sık geyik sürülerine rastlamanız normal şeylerden Bobingen’de.

Bizim Bobingen’deki Türkler arasında bir darbımesel var: Arabanızla bir geyiğe vuracağınıza adama vurun daha iyi. Hele de vurup kaçtığımızda o kadar büyük cezası var anlayacağınız. Nasıl oluyor da, Bobingen’deki ormanlar bu kadar bakımlı ve altları temiz diye merak ettiğimde, her bir orman alanının bakım ve temizliğinin, yakınlarında yaşayan Bobingenlilere zimmetlendiğini duyduğumda çok şaşırmıştım.

Yarım asırdan fazladır Bavyera ekonomisine katkı veren Bobingen’deki sentetik/trevira fabrikasının hammaddesi petrol olan bir petrokimya ürünü ve işlenmesi esnasında ciddi zehirli atıklar çıkarıyor. Ancak ben altmış yaşıma merdiven dayadım, bunca yıldır binlerce işçinin çalıştığı bu fabrikanın Bobingen’in muhteşem doğasına zarar verdiğine dair tek bir şikâyet ve habere rastlamadım. Bobingen Irmağı da hemen dibinden tertemiz akıp geçiyor ve tek bir atık bulaşmıyor.

Çan’ımızı özellikle de kış aylarında cehenneme çeviren, hemşerilerimizi kanser eden sanayi tesislerimizin, Kocabaş Çayı’nı kirleten ve hele de şimdilerde suyu peşkeş çekilen madencilik şirketlerinin esamesi yok Bobingen’de.

Bir de son yıllarda dünyanın en yüksek enflasyonu ve hayat pahalılığına sahne olan ülkemizde ve tabii ki Çan’ımızda, bir demet marulun fiyatı Bobingen’den daha pahalı. Almanya’dan gelen kardeşim bu yaz en çok buna söylenip durmuştu, hem de Çanlı bir hemşerisinden ayda en az beş kat daha fazla kazanmasına rağmen.

Bu türden uluslararası gözlem ve kıyaslamalara meraklı okuyucularımla hasbıhal etmek üzere zaman zaman canak-kale.com.tr de yazarak tecrübelerimi paylaşacağım.

Etkileşim ve paylaşımlarınız için şimdiden teşekkürler, değerli hemşerilerim.