Büyükpaşa Köyü Hafız Kur’an Kursu ve Örnek Bir Din Adamı: Karasakal Hoca

Çocukluğumda ilkokula başlamadan önce, ilk elifba öğrenimime köyüm Büyükpaşa’daki bütün çocuklar gibi Kur’an kursunda başladım. 1970’li yılların başında köyümüzde hafız yetiştiren yatılı bir Kur’an kursu vardı. Cami avlusu içinde tek katlı müstakil Kur’an kursunda, Çan’dan, Biga’dan ve çevre ilçe köylerden gelen 40-50 kadar talebe Kur’an hıfzı ile meşgul olurlardı. Bu talebeleri o yıllarda, kadrolu Kur’an Kursu öğretmeni olan merhum Hidayet Yalçın Hoca ve ondan daha tecrübelisi Karasakal Hoca namı ile meşhur Mustafa İçer Hoca yetiştirirdi. Çok güzel kıraati ve dokunaklı sesiyle Hidayet Hoca daha çok yatılı öğrencilerle ilgileniyor olmalı ki benim ilk Kuran hocam Merhum Karasakal Hoca olmuştu. 1970 yılında Hidayet Hoca ilk kadrolu öğretici olarak tayin olmazdan önce, 1955 yılından beri Karasakal Hocam, hem cami imamlığı yapar hem de yatılı hafızların eğitimiyle ilgilenirmiş. Köyümüzden Merhum babam Hafız Mehmet Benli, Hafız Adem Erol, Hafız Ahmet Sezgin, Hafız İsmail Savaş, Hafız Mehmet Dormin gibi nice isimler de bu Kur’an kursunda hafız olmuşlar.

Sonraları, “Çan’ın Kayıp Mirası-Aliefendizade Mehmet Emin Efendi” adlı eserimde belgeleriyle anlattığım gibi, aslında bu Kur’an Kursu, Aliafendizade Mehmet Emin Efendi Vakfının cami avlusuna inşa ettiği sıbyan mektebinin (ilkokul) 1945 yılında Merhum Diyanet İşleri Başkanı Ahmet Hamdi Akseki döneminde vakıf Kur’an Kursuna dönüştürülmesi ile oluşturulmuş. Karasakal Hocamızdan önce de 1953 depreminde yıkılan cami minaresinin altında kalarak vefat eden Tepeköylü Said Hoca, Merhum babamın hafızlık hocası imiş. Kur’an kursumuzdaki bunca yatılı talebenin iaşe ve ibatesini sağlamak üzere köylülerimizin büyük fedakârlıkları olmuş;Karasakal Hocamızın önderliğinde rahmetli Bakkal Hacı Dede, Sarı Dayı (Mehmet Savaş), Kantarlardan Mustafa Çavuş, Davutoğlu İbrahim ve daha nice köylülerimiz, köy köy kasaba kasaba gezerek talebeler için yardım toplarlarmış.

Karasakal Hoca, Çakılköy’de başladığı iki yıllık köy imamlığından sonra ilk kadrosunu 1955 yılında Büyükpaşa Köyümüzde almış. Aslen Çomaklı Köyünden olan Hocamız, ilkokul üçüncü sınıftan sonra babası tarafından, dönemin ünlü hafızı ve Çanakkale’nin Çıplak ve Teşvikiye gibi köylerinde görev yapan Mahmut Yazan Hocaefendi’ye, eti senin kemiği benim usulüyle teslim edilmiş ve hafızlığını Mahmut Yazan Hoca’nın bizzat evinde tamamlayarak meslek hayatına atılmış. Aralıksız 47 yıl imam hatip olarak görev yapan merhum Hafız Mahmut Yazan, 1970’li yıllarda Biga Çarşı Camiinden emekli olmuş. Karasakal Hocamız, 1955-1972 yılları arasında, müthiş kıraati, olağanüstü fedakâr çabaları ve ahlak abidesi kişiliği ve ilmiyle yüzlerce hafız yetiştirerek Çan’ımızda ve çevre ilçelerde büyük ve haklı bir şöhrete kavuşmuş. Tarikatlara ve cemaatlere mesafeli, entelektüel bir Cumhuriyet aydını ve hafızlığının yanı sıra ciddi bir âlimdi hocamız. Onun disiplinli, sert ama müşfik tarzı ve ciddiyeti benim de ilk çocukluğuma tesir etmişti. Karasakal Hocamız Cami önünde oturuyorsa, biz oradan geçemezdik; ona saygısızlık etmek öz ana babamıza saygısızlık etmekten farksızdı bizim için. Hutbelerini kâğıttan okumaz, samimi sohbetiyle cemaati kendine bağlardı. Onun döneminde camiden uzak kalan bir genç kendini yalnız hissederdi. Köyün ileri gelenleriyle ve köyümüzün efsane öğretmeni Hüseyin Öğretmen (Demir) ile birlikte, köyümüzde tuğlacılık, arıcılık, tarım ve hayvancılık alanında birçok projeye imza atmışlardı. Pek çok ilçe merkezinde bile yokken, ilk kez köyümüze kanalizasyon döşeyenler de onlardı. Başta kendi çocukları olmak üzere, köyümüzün tüm gençlerini okumaya teşvik etmişti Karasakal Hocamız. Bu nedenle o yıllarda 100 haneye ulaşmayan köyümüzden tıbbiyeli ve mülkiyelilerdâhil olmak üzere pek çok öğretmen ve mühendis yetişti.

Yıllar sonra İmam hatip lisesi öğrencisi iken siyasal bilince ulaştığımda, Karasakal Hocamızın, o zamanki anlayışla halkçı ve sol bir siyasi anlayışa sahip olduğunu öğrendiğimde çok şaşırmıştım. Ama çok emindim ki o, bu dünya görüşünü asla cemaati ile ilişkilerine yansıtmıyor, tüm köylüyle fevkalade samimi ve seviyeli ilişkiler kuruyordu. Benzer şekilde Hidayet Hocamız da siyasi yelpazenin solunda bir halk partili idi. Hidayet Hocamızın oğlu Vedat Yalçın, köyümüzden ODTÜ’yü bitiren ilk öğrenci olarak bugün ülkemizin en büyük holdinglerinden birinin CEO’su ve yönetim kurulu üyesi olarak görev yaparken kızı da tanınmış bir diş hekimi. Çok iyi hatırlıyorum, her iki hocamıza siyasi tercihlerinden dolayı köyümüzde en küçük bir ima ya da eleştiri olmamıştı. Zira o yıllarda dinin siyasallaşması meselesi henüz toplumu etkilemeye başlamamıştı. Ülkemizin bugün içinde yaşadığı siyasal ayrışma ve ötekileştirme ortamına karşın, yakın geçmişimizde dinin ve diyanetin bütünleştirici çabalarına sahne oluyordu. Büyükpaşa Köyümüzden Karasakal Hocamız’ı saygı ve özlemle andığımız bu yazımızın temel amacı da bugün ülkemizin hatta İslam dünyasının ihtiyacı olan bu anlayış.

Bir Kur’an aşığı ve hadimi olan Karasakal Hocamız, 2001 yılında Biga’da vefatına kadar hep o güler yüzlü, karizmatik ve entelektüel kimliğiyle ve yetiştirdiği yüzlerce hafız ile Çan’ın ve Biga’nın unutulmaz isimleri arasında yerini aldı. Bu mübarek Ramazan ayında, başta Karasakal Mustafa İçer Hocamız olmak üzere, bu yazımızda adı geçen tüm geçmişlerimizin ruhları şad, mekânları cennet olsun.