Eski gazetelerde gördüğüm ilginç haberler beni her zaman şaşırtmıştır.
O gazetelerde öyle ayrıntılar saklı ki, onlarsız bir kentin ne tarihi yazılır ne de ruhu anlaşılır dedirtiyor.
Geçenlerde Beyazıt Kütüphanesinde incelediğim Çanakkale gazetesinden Montrö Anlaşmasının imzalandığı gün Çanakkale’de yaşananları aktarmıştım. Bu kez de 1957’de Çanakkale Seramik Fabrikalarının kuruluşundan dört yıl öncesine ait bir haber paylaşmak istiyorum.
14 Şubat 1953 tarihli Çanakkale gazetesindeki habere göre, Çanakkale’de bir seramik fabrikası kurulmasını ilk kez Sümerbank gündeme getirmiş.
“Çanakkale’de Bir Seramik Fabrikası Kurma Teşebbüsü” başlıklı haber şöyle:
“Geçen yıl içinde ilimizi bütün iktisadi kaynak ve kabiliyetleri ile tetkik etmiş olan ihtisas heyetinin de mühim bir konu olarak mütalaa ettiği seramik fabrikası işini, memnunlukla öğrendiğimize göre Sümerbank’ın gerçekleştirmek üzere ele aldığı ve vaki talebi üzerine ilimizin muhtelif sahalarından alınan 50’şer kiloluk toprak numunelerinin Filyos ateş tuğlası fabrikasına gönderildiği anlaşılmıştır. Bu numuneler müspet netice verdikleri takdirde bankanın burada bir fabrika kuracağı ve muhitimizde bu işle alakalı vatandaşların ifadelerine göre bu topraklardan çoğunun bu işe elverişli olduğu belirtilmektedir. Memleketimiz için çok hayırlı olan bu teşebbüsün de tez elden gerçekleşmesini candan dileriz.”
Acaba, bu numunelerin sonucu ne oldu?
Sümerbank, seramik fabrikasını kurmaktan neden vazgeçti?
Eğer Sümerbank Seramik Fabrikaları kurulsaydı özel teşebbüs kadar başarılı olur muydu?
Rahmetli İbrahim Bodur bu çalışmalardan ilham aldı mı?
Bu çalışmaların sonuçlarından biri de Çanakkale Seramik Fabrikaları mıydı?
Eğer öyleyse bu nasıl oldu? Örneğin bir devlet teşebbüsünün verimli olmayacağı düşünüldü de seramik fabrikası kurmaya özel sektör mü yönlendirildi?
Özel sektörün kurduğu fabrikayı devlet destekledi mi?
Cevabı henüz net olmayan güzel sorular değil mi?