Ölürken Hayat Vermek

Ölürken Hayat Vermek

Karaciğer nakli geçirmiş bir hasta ve organ bağışı gönüllüsü.

Geçtiğimiz hafta Organ Bağışı Haftası idi.

Geçen sene karaciğer nakli oldum. Sebepsiz siroz rahatsızlığım beş yılın sonunda, nakil dışında çare bırakmadı. İki yıl boyunca Sağlık Bakanlığı’nın organ bağışı listesinde umutla bekledim. Her yeni gün “Belki bugün” diyerek başladı. Ama o “bugün” gelmedi.

Sonra, hayatımda her zaman en büyük desteğim olan oğlum, karaciğerinin büyük bir kısmını bana vererek ikinci bir hayat sundu. “Canımdan can verdim” sözü, sanırım ancak o zaman bu kadar anlam kazandı. Minnettarım… Oğluma, emeği geçen hekimlere, hemşirelere, tüm sağlık çalışanlarına. Onlar olmasa, bugün bu satırları yazıyor olamazdım.

Ameliyat öncesinde hocam bana, pandemiden önce ayda 25–30 karaciğer nakli yaptıklarını, ama pandemiyle birlikte bu sayının belirgin biçimde düştüğünü söylemişti. Sebep açıktı: korku. Kimi virüs kapmaktan korktu, kimi “koronalı donör” olmaktan. Ama unuttuk: korkular geçer, kaybedilen canlar geri gelmez.

Türkiye, organ nakillerinde canlı verici oranı bakımından dünyanın en başarılı ülkelerinden biri. Böbrek nakillerinin yüzde 75–80’i, karaciğer nakillerinin yüzde 85–90’ı canlı vericiden yapılıyor. Yani bizde organ, çoğu zaman “bir anne, baba, kardeş ya da evlat” tarafından veriliyor.

Oysa Amerika ve Avrupa’da durum tam tersi. ABD’de nakillerin yaklaşık yüzde 80’i kadavradan, yani hayatını kaybetmiş ama organlarını bağışlamış kişilerden yapılıyor. Bizdeyse bu oran ne yazık ki yüzde 20’nin altında. Sebebi sadece sistem değil, bazen inanç, bazen yanlış bilgi, bazen de korku. Oysa dinimiz, insan hayatını kurtarmayı “bir canı diriltmek” olarak tanımlar. Organ bağışı, aslında insanın bu dünyadan giderken bile iyiliği sürdürmesidir.

Bir gün organ size de gerekebilir. Ya da sevdiğiniz birine. O yüzden bu hafta sadece konuşmayalım, bir adım da atalım. Organ bağışıyla ilgili bilgi alalım, form dolduralım, yakınlarımıza niyetimizi söyleyelim. Çünkü organ bağışı ölümden değil, yaşamdan yana bir karardır.

“Yaşarken can verdik; ölünce de hayat verelim”.