Üretim Aracı Olarak Sermaye

Önceki yazılarımızda doğa ve emekten bahsetmiştik.

Bugün ise üretim araçlarından bir diğeri olan sermayeyi ele alacağız. Sermaye, “kapital” (Capital) kelimesiyle eş anlamlıdır ve dilimize farklı dillerden geçmiştir.

Sermaye kelimesi, Farsçadan dilimize geçmiştir. “Ser” (baş) ve “Maya” (anapara) kelimelerinden türetilmiş olup, “başlangıç parası” veya “borcun anaparası” anlamına gelir. “Kapital” (Capital) kelimesi ise, İngilizce ve Fransızca’ya Latince “baş” anlamına gelen “Caput” kökünden geçmiştir. Bu dillerde de sermaye, başlangıç parası anlamında kullanılmaktadır.

Ekonomi biliminde sermaye, üretim yapabilmek için kullanılan makine, fabrika, arazi gibi fiziksel unsurları ifade eder. Eğer mevcut bir para, üretim yapmak için bir fiziksel unsura –örneğin bir makineye– yatırılırsa, bu para sermayeye dönüşmüş olur. Para ve para ile ifade edilen, fiziksel unsurları temsil eden menkul kıymetler ise daha çok finansmanın ilgi alanına girer.

Bir ülkenin milli servetini tanımlarken, barajlar, yollar, köprüler gibi altyapı yatırımları, o ülkenin sermayesini oluşturur.

İlk üretim, doğa ve emek arasında gerçekleşir. Arazisini el yordamıyla ekip biçmeye çalışan bir insan için henüz sermaye söz konusu değildir. Ancak, araziyi bir karasabanla ekip biçmeye başladığında, karasaban üretimi artırmak için bir araç olduğu için sermaye ortaya çıkmıştır. Aynı şekilde, ektiği arazisini elle toplarken doğa ve emekten bahsederiz; fakat orak veya benzeri bir araçla biçtiği zaman sermaye söz konusu olur.

İnsanlık tarihinde ilk sermayenin oluşumuyla birlikte üretim artmış, artan üretimle beraber sermaye araçları da çoğalmıştır. Bu durum, bir çeşit sermaye birikimi oluşturmuştur. Sermaye birikimi arttıkça, sermayeyi oluşturan araçların kiralanması ve iş bölümü de ortaya çıkmaya başlamıştır.

Günümüzde ise üretim artışını, daha çok sermaye ile yapmak yerine katma değeri yüksek ürünler üreterek sağlamak mümkün olmuştur. Katma değeri yüksek ürünleri üretebilmek için kalifiye insan gücü gereklidir. Bu seviyede insan yetiştirebilmek için ise iyi bir eğitim verilmesi şarttır. Ancak eğitimdeki kalite artışı, çabuk elde edilebilecek bir sonuç değildir. Temel eğitim 12 yıl, ardından 2-4 yıl süren yükseköğrenimle toplamda en az 14-16 yıllık bir süreç gereklidir.

Sonuç olarak, üretimi fiziksel sermaye ile arttırmak yerine, beşeri sermayenin (iş gücünün) kalitesini arttırarak gerçekleştirmek daha verimli ve uzun vadeli olacaktır. Sermayenin üretimden aldığı pay ise iktisat literatüründe “faiz” olarak tanımlanır.

Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere, hoşça kalın.